Qanday qilib eski uy-joyni foyda bilan sotib, yangisini sotib olish mumkin
Agar siz yashash joyingizni o‘zgartirmoqchi bo‘lsangiz: yangi binodan kvartira yoki boshqa loyihalanishli ikkilamchi kvartirani mo‘ljallayotgan bo‘lsangiz, qanday qilib kvartirani foyda bilan sotish va yangisini sotib olish haqida o‘ylab ko‘rishingiz lozim.
Uy-joyni almashtirish odatda kvartira yoki uyni sotish bilan bog‘liqdir. Bu shaxsiy bitim bo‘lganligi sababli, u yaxshi tayyorgarlikni talab qiladi. Sotish bilan bog‘liq qiyinchiliklar qanday qilib kvartirani tez sotish kerak? degan savol paydo bo‘lishidadir. Bundan tashqari, belgilangan muddat oralig‘ida, masalan: uy egasi allaqachon tanlagan boshqa kvartirani darhol sotib olishi kerak. Bunday vaziyatlarda uyini sotayotgan uy egasining vaqti ko‘p bo‘lmaydi, bundan tashqari u potensial xaridor bilan savdolashish bilan band bo‘ladi. Ushbu maqolada biz sizga qanday qilib ko‘chmas mulkni tezda foyda bilan sotish va yangisini sotib olish haqida aytib beramiz. Ushbu ishni boshlashdan oldin talablarni aniq shakllantirib, harakatlarni rejalashtirish kerak. Kvartirani foyda bilan sotish/sotib olish uchun ko‘chmas mulk bozorini tahlil qilishga vaqt ajratish yoki bu ishni tajribali rieltorga topshirish muhimdir:
- o‘xshash xususiyatlarga ega ko‘chmas mulkni solishtirish;
- ko‘chmas mulkni oldi-sotdisi uchun eng yaxshi mavsumni tanlang. Bu borada bizning yilning qaysi faslida kvartira sotib olish foydalidir deb nomli maqolamiz sizga yordam beradi.
- tuman yoki viloyat bo‘yicha talabni baholash — manfaatli sotuv bo‘lishini kafolatlashi mumkin.
Kvartirani iloji boricha tezroq sotishning keyingi bosqichi:
- uy-joyni tayyorlash — kosmetik ta’mirlash;
- santexnikani almashtirish;
- o‘ziga jalb etuvch e’lon yozish, obyektni fotosuratga olish;
- internet-resurslarida, ijtimoiy tarmoqlarda joylashtirish va h.k.;
- obyektni ko‘rishlarini tashkil etish;
- savdolar o‘tkazish, oldi-sotdi shartnomasini tuzish va rasmiylashtirish.
Agar sizda ko‘chmas mulkni sotib olish va sotish bo‘yicha tajriba va bo‘sh vaqtingiz etarli bo‘lsa, yuqoridagi punktlarni amalga oshirishingiz mumkin, ammo yuridik jihatlarni rieltor bilan muhokama qilish maqsadga muvofiqdir.
Joriy ko‘chmas mulkni baholash
Ko‘chmas mulkni baholash — uy-joyning bozor narxini aniqlash.
Ipoteka kreditini jalb etish bilan yangi uy-joy sotib olinayotganda baholashni o‘tkazish zarurdir. Bunday baholashni faqat baholash faoliyati bilan shug‘ullanish huquqiga ega bo‘lgan mutaxassislar tomonidan amalga oshirilishi mumkin.
Boshqa hollarda, xaridor va sotuvchilar ko‘chmas mulkning narxini uning qiymati haqidagi shaxsiy tushunchalari asosida mustaqil ravishda belgilashlari mumkin. Shuningdek, har ikki tomonning kelishuviga ko‘ra, baholash mustaqil ekspert tomonidan amalga oshirilishi mumkin.
Nima uchun eski uy-joyni sotishdan oldin baholash kerak?
Ko‘chmas mulkni baholash muhim qadam hisoblanib, sotuvchiga narx darajasini, ya’ni nimadan kelib chiqishni taqdim etadi.
Agar sotuvchi eski kvartirani sotishdan olingan pulga yangi kvartira sotib olishni rejalashtirgan bo‘lsa, kvartirani sotish uchun zarur bo‘lgan xarajatlarni aniqlashi lozim, shuningdek, u yangi kvartirani ta’mirlash uchun xarajatlar miqdorini ham hisobga olishi kerak. Shunga ko‘ra, barcha mumkin bo‘lgan xarajatlarni batafsil hisoblashga harakat qilishingiz va chek-list tuzish zarur. Shu tariqa, istalayotgan sotuv summasini aniqlashtib olish mumkin.
Uy sotayotgan odam uchata summani yodda tutishi kerak: maksimal, o‘rtacha va minimal. Ushbu darajalarning qaysi birida uy-joy sotilishi amalga oshirilishiga qaramasdan, bu rejani bajarilishi uchun kerakli pulni olish imkonini beradi.
Qanday qilib uyingizni yoki kvartirangizni to‘g‘ri baholash kerak?
Uy egasi sotiladigan ko‘chmas mulkning narxini mustaqil ravishda quyidagicha belgilashi mumkin:
- o‘xshash kvartiralar yoki uylarni izlash — ularning haqiqiy narxini aniqlash. Internet resurslari va bosma nashrlarni ko‘rib chiqing. Samarali variant: sotuvchi bilan bog‘lanish va kvartirani ko‘rish haqida kelishib olish, savdolashish imkoniyati haqida bilish. Shunday qilib, 2-3 marta tashrif buyurish amalga oshirilsa, mulk egasi o‘z kvartirasining haqiqiy va joriy narxi haqida tasavvurga ega bo‘lishi mumkin;
- sotilayotgan uy-joyning 1 kv metrining o‘rtacha qiymatini aniqlash va narxini hisoblash;
- bir nechta ko‘chmas mulk agentliklariga qo‘ng‘iroq qilib, ko‘chmas mulk parametrlarini taqdim etishingiz va uy-joyning taxminiy narxini so‘rashingiz mumkin. Odatda, agentlik mutaxassislari potensial mijozlar bilan hamkorlik qilishni rad etmaydilar.
Biroq, bunday hisob-kitoblar taxminiy bo‘ladi. Narxga ko‘plab ko‘rsatkichlar ta’sir qiladi — uning ko‘tarilishi va kamayishi jihatlari bo‘yicha. Asosiylarini aniqlash mumkin:
- obyektning joylashuvi — shaharning markaziy tumanlari ko‘proq talabga ega. Chekka tumanlardagi turar joylar narxlari, ularning markazdan qanday uzoq masofadaligiga bog‘liq;
- rivojlangan infratuzilma — yaxshi transport yechimi, supermarketlar, maktablar, bolalar bog‘chalari, tibbiyot muassasalari;
- texnik xususiyatlari — uyning turi va qurilgan yili, qavati, loyihalanishi, devor materiali, balkon, balkon, lodjiya va lift mavjudligi. Ammo, har doim ham eski binodagi turar joy nisbatan yangisiga qaraganda arzon bo‘lavermaydi.
- ta’mir — kosmetik / kapital ta’mir, muhandislik kommunikatsiyalarini, deraza va eshiklarni almashtirish;
- qulay shart-sharoitlar — obodonlashtirilgan uy oldi hududi, avtoturargoh, hududni qo‘riqlash mavjudligi.
Shuningdek, ba’zi xaridorlar uy-joyning turli xil xususiyatlarini qadirlaydilar, masalan:
- derazadan panoramali ko‘rinish;
- kirish yo‘llarining holati;
- 10 daqiqa yetib borish mumkin bo‘lgan sport zali yoki ta’lim muassasalari.
Rieltor bilan birga ishlash: tanlov va o‘zaro ta’sir
Rieltor — bu ko‘chmas mulkni oldi-sotdisi bilan bog‘liq barcha nuanslarni tushunishga yordam beradigan mutaxassis. Rieltorni uning ishi haqidagi sharhlari asosida tanlash lozim. Do‘stlaringiz va tanishlaringizdan bilib olishingiz, rieltorlik agentliklarining saytlarini ko‘rib chiqishungiz mumkin. Sizning xohish va istaklaringizdan kelib chiqib, rieltor qulay narxda uy tanlab berishi mumkin. Uy-joy sotishda esa u tezda xaridorlarni topib, bitim uchun zarur hujjatlarni to‘plashga yordamlashadi.
Ishonchli rieltorni qanday tanlash mumkin?
Ishonchli va mas’uliyatli ko‘chmas mulk bo‘yicha mutaxassis tanlovi bitim muvaffaqiyatining kalitidir. Rieltor tanlashda bir nechta qoidalar mavjud:
- yaxshi obro‘ga ega rieltorlik agentliklari: mutaxassislar doimiy ravishda yuristlar bilan ishlash orqali tajriba orttirishadi;
- uchrashganda hujjatlarni tekshirish kerak. Rieltor yuridik yoki jismoniy shaxs bo‘lishi mumkin.
Eslatma: Agar bu tashkilot boʻlsa, u holda faoliyat turi koʻchmas mulkni sotib olish va sotish, ijaraga berish, almashtirish, hadya qilish boʻyicha axborot vositachisi yoki maslahat xizmatlari sifatida koʻrsatilishi zarur. Agar bu xususiy rieltor boʻlsa, hujjatda ma’lumot va maslahat xizmatlari koʻrsatilishi kerak.
- tashkilot tajribasi — bajarilgan bitimlar soniga qarab aniqlanishi mumkin;
- tanishlaringiz tavsiyalari va sharhlari;
- ijtimoiy tarmoqlar, ko‘chmas mulk va xizmat ko‘rsatish saytlaridan qidirish — bu yerda siz mijozlar sharhlarini o‘qishingiz mumkin.
Sotish va sotib olishdan oldin rieltor bilan muhokama qilinadigan muhim savollar
Rieltor bilan shaxsan uchrashganda, bitimning barcha jihatlarini muhokama qiling va xizmat kafolatlari haqida bilib oling. Siz rieltorga topilgan mulk bo‘yicha bitim bo‘yicha ishni olib borishni yoki uy-joy tanlashdagi to‘liq xizmatlarini tashkil qilishni aytishingiz mumkin. Foydalanmoqchi bo‘lgan muhim xizmatlar haqida savollar ro‘yxatini tuzib oling:
- konsultativ yordam;
- mijozning ko‘rsatgan parametrlari bo‘yicha uy-joy qidirish;
- obyektni ko‘rikda o‘tkazish;
- xaridor, sotuvchi yoki agent bilan muzokaralar olib borish;
- omonat pulini hujjat bilan rasmiylashtirish;
- oldi-sotdi shartnomasini tayyorlash;
- narx shartlarini muvofiqlashtirish;
- o‘zaro hisob-kitob vositasini tanlashda yordam berish;
- ro‘yxatdan o‘tish uchun hujjatlar to‘plamini yig‘ish.
Bundan tashqari, yuridik yordam mavjudligi haqida bilish zarur. Ushbu xizmat yirik ko‘chmas mulk kompaniyalari tomonidan taqdim etiladi.
- bitimning yuridik sofligini tekshirish;
- xulosa tayyorlash;
- shartnomaning amaldagi qonunchilikka muvofiqligini baholash;
- xususiylashtirish, ulushni taqsimlash masalalari bo‘yicha maslahatlar;
- arizalar, taqdimnoma va da’vo hujjatlarini ishlab chiqish;
- bir qator instansiyalarda manfaatlarni himoya qilish.
Tajribali mutaxassis mulk egasining ishtirokida muzokaralar olib borishi va qaysi obyektlar shubhali ekanligini aytishi kerak. Ishonchli rieltorlar muayyan vaziyatga sho‘ng‘ib ketishi, mijoz bilan do‘stlashib, doimo aloqada bo‘lishlari va har qanday savollarga javob berishlari mumkin.
Sotuv: bitimga tayyorgarlik
Kvartirani sotuvga qo‘yishdan oldin, talab etilayotgan ta’mirni amalga oshirish mumkin:
- kosmetik ta’mir — devorlarni bo‘yash yoki devor qog‘ozini almashtirish, linoleum yoki pol laminatini almashtirish;
- elektr tizimidagi muammolarini bartaraf etish — simlar, rozetkalar va viklyuchatellarni almashtirish;
- eski issiq suv va sovuq suv quvurlarini almashtirish.
Mebel va texnikani sotilayotgan kvartiradan olib chish, albatta agar siz uni sotmoqchi bo‘lmasangiz, yangi kvartiraga yoki boshqa vaqtincha saqlash joyiga — ombor yoki konteynerning bir qismini ijaraga olish mumkin. Quyidagi hujjatlarni tayyor qo‘ying:
- mulk huquqiga egalik to‘g‘risidagi hujjatlar;
- ko‘chmas mulk egasining pasporti;
- kvartirada ro‘yxatdan o‘tganlik to‘g‘risidagi guvohnoma — hujjatda yashovchilar bo‘lmasligi kerak;
- kommunal xizmatlar bo‘yicha qarzdorlik to‘g‘risidagi ma’lumotnoma.
Xaridorlarni jalb qilish uchun uy-joyning tashqi ko‘rinishini yaxshilash
Potentsial xaridorlarni jalb qilish uchun siz kosmetik yoki kapital ta’mirni amalga oshirishingiz mumkin. Bularning barchasi sizning imkoniyatlaringizga bog‘liq. Birinchi navbatda ishonchli va tajribali pudratchini topish lozim. Ta’mirlash xizmatlari saytlaridan, shaxsiy e’lonlardan qidirishingiz yoki do‘stlaringiz, qo‘shnilaringizdan so‘rashingiz mumkin. Muayyan ishlarni bajarish uchun turli mutaxassislarni jalb qiling:
- elektrika montaji;
- santexnikani o‘rnatish;
- quvurlarni yotqizish.
Eshiklar o‘rnini kengaytirish, dushxonasi bilan hojatxonani birlashtirish, devorlarni buzish va kvartiralarni bir-biri bilan birlashtirish kabi loyihalanishdagi o‘zgarishlar qonun hujjatlarida belgilangan tartibda davlat organlarining roziligini talab etadi. Ikkilamchi pardozda neytral, sokin ranglardan foydalaning. Xonalarni yoritish uchun qandillar yoki yoritgichlar o‘rnating; bu masalada qanday qilib mos qandilni tanlash kerak deb nomlamgan maqolani o‘qing.
Sotish uchun samarali marketing rejasini ishlab chiqish
Agar siz ko‘chmas mulkingiz narxini bilsangiz, reklama qilishga o‘ting. Rieltorni yollashingiz mumkin — reklamaning asosiy ishi uning zimmasida bo‘ladi.
Qanday qilib kvartirani tezda sotish bo‘yicha vazifa paydo bo‘lganda, siz bir nechta rieltorlar bilan kelishib olishingiz mumkin — yaxshi xaridor topgan rieltor o‘z komissiyasini oladi. Lekin reklama targ‘iboti jarayoni sizning ham nazoratingiz ostida bo‘lishi lozim. Reklamangiz uchun qisqa va tushunarli matn yozing. U yerda kvartiraning parametrlari, texnik holati va infratuzilma haqida ma’lumot bo‘lishi kerak. Vizual omil — ko‘proq sifatli va ma’lumot taqdim etuvchi fotosuratlar oling.
E’lonni joylashtirish — ko‘chmas mulkni oldi-sotdisi bo‘yicha, pullik va bepul internet-resurslarining maksimal sonida o‘z uy-joyingizni reklama qiling. Sizning obyektingizning ko‘rish qamrovi keng bo‘lishi va eng qisqa vaqt ichida ko‘plab potentsial xaridorlar tomonidan ko‘rinishini ta’minlash uchun, alohida to‘lov orqali reklamangiz ko‘chmas mulk ma’lumotlar bazasi saytlarining yuqori qatorlariga ko‘tarilishi mumkin.
Sotib olish: yangi uy-joyni izlash va tahlil qilish
Shunday qilib, eski uy-joyingizning sotuv jarayoni davom etmoqda, siz esa yangi uy sotib olishingiz kerak: orzuingizdagi kvartirani qidirishni boshlang. Agar siz kvartirangizning byudjeti va yashash maydoni haqida qaror qabul qilgan bo‘lsangiz, uy-joy izlashni boshlash vaqti keldi. Kvartira parametrlari bo‘yicha qisqacha chek-list:
- bino turi — g‘ishtli, panelli;
- obyektning turar-joy binosida joylashuvi;
- qavat, loyihalanish;
- maydoni, xonalar soni;
- uy oldi hududi;
- avtoturargoh.
Ixtisoslashgan saytlardan foydalaning; agar siz yangi bino sotib olmoqchi bo‘lsangiz, quruvchi tashkilotlar saytlaridan ham qidirishingiz mumkin. Umuman olganda, ko‘chmas mulk oldi-sotdi jarayoni oddiy masala emasligi sababli va ayni vaziyatda, siz kvartirani foyda bilan sotishni va shu bilan birga yangisini sotib olishni istasangiz, rieltorga murojaat qilishingiz maqsadga muvofiqdir. Siz o‘z vaqtingiz va asablaringizni tejaysiz.
Ideal yangi uy-joyni qanday topish mumkin?
Ideal uy-joy tushunchasi hammada har xil. Ba’zi odamlar uyning yuqori qavatida yashashni xush ko‘radilar — xotirjamlik, shaharning yaxshi manzarasi, boshqalari esa birinchi qavatda o‘z bog‘i va harakatlanishda qulaylikka ega bo‘lishni xush ko‘radilar. Uy-joy bo‘yicha o‘zingizning birinchi o‘rindagi talablaringizni sanab chiqing:
- narx;
- tuman — shahar markazi yoki chekkasi;
- turar-joy binosining turi — g‘ishtli, panelli;
- yangi bino yoki ikkilamchi;
- qavat;
- xonalar soni;
- loyihalanish — erkin, birlashtirilgan yoki alohidalangan xonalar bilan va boshqalar;
- ta’mir — oddiy, evro, dizaynerlik yoki ta’mirsiz.
Yuqoridagi ro‘yxatga asoslanib, siz ideal kvartirangiz qanday bo‘lishini taxminan aniqlashingiz mumkin.
Sotib olishdan oldin ko‘chmas mulk bozori tahlili
Rieltor xizmatlari ishoning yoki o‘zingiz mustaqil ravishda tahlil qiling. Obyektlarning xususiyatlari tasvirlangan ko‘chmas mulk saytlari va ijtimoiy tarmoqlarni ko‘zdan kechirish joriy narxlar haqida bilib olishga yordam beradi.
Bitimni moliyalashtirish: muhim jihatlar
Ikkilamchi ko‘chmas mulk bilan bitim jarayonida sotuvchi kvartiraning reklamasi va rieltorlik komissiyasidan tashqari boshqa xarajatlarga ham duch kelishi mumkin. Misol uchun, agar kvartira meros bo‘lsa yoki uy-joy nikoh paytida sotib olingan bo‘lsa, bir qator notarial tasdiqlov hujatlarini talab qilinadi. Bular, turmush o‘rtog‘ining sotishga roziligi yoki, masalan, uy egasining va boshqa merosxo‘rlarning arizasi. Ushbu hujjatlar notarius tomonidan tuziladi va o‘zining narxiga ega.
Yangi binolar bilan bitimda xaridor odatda rieltor xizmatlari uchun to‘lamaydi. Ikkilamchi bozor obyektlarida rieltorlik komissiyasi odatda kvartira narxining 2-3% ni tashkil qiladi. Ko‘pincha ikki tomon ko‘chmas mulk agentini jalb etib komissiya to‘laydi.
Qanday qilib sotuvdan maksimal foyda olish mumkin?
Sotuvdan olingan foyda quyidagilarga bog‘liq:
- ko‘chmas mulkni sotib olish va sotishning yuqori mavsumi;
- kvartiraning texnik holati;
- uy-joyning joylashuvi — rivojlangan infratuzilma;
- to‘g‘ri xaridor tanlovi;
- rieltorning ishonchliligi.
Yangi uy sotib olayotganda moliyalashtirish variantlari
Uy sotib olayotganda siz o‘z jamg‘armalaringizni, uyingizni sotishdan tushgan pul yoki ipoteka kreditidan foydalanishingiz mumkin. Shuningdek, yangi binolar va turar-joy majmualari quruvchi tashkilotlari tomonidan bo‘lib to‘lash imkoniyatlari mavjud.
Huquqiy masalalar: bitimlarni rasmiylashtirish
Ko‘chmas mulk bitimi jarayonida va ayniqsa, ikkilamchi ko‘chmas mulkni sotib olayotganda, yuridik yordam talab qilinadi. Ushbu xizmat me’yoriy-huquqiy hujjatlar talablariga rioya qilish va bitim taraflari uchun xavf va salbiy oqibatlarni bartaraf etishga qaratilgan ko‘chmas mulkni sotib olish faoliyatini tashkil etishdir.
Qanday qilib kvartirani tezda sotish mumkin: ko‘chmas mulkni sotish uchun hujjatlar
Uy-joyni sotishda quyidagi hujjatlar talab qilinadi:
- kvartira egasining pasporti;
- oldi-sotdi shartnomasi;
- shaxsning ishtirokisiz bitimni amalga oshirish, arest yoki bitimni ro‘yxatdan o‘tkazishni taqiqlash taqiqlanmaganligi to‘g‘risida Davlat xizmatlari markazidan ko‘chirma;
- agar kvartira nikoh davrida sotib olingan bo‘lsa, nikohdan oldingi kelishuv yoki turmush o‘rtog‘ining sotishga roziligi;
- huquqni tasdiqlovchi hujjatlar: meros guvohnomasi, hadya shartnomasi;
- texnik pasport;
- psixonevrologik va narkologik dispanserlardan ma’lumotnomalar;
- agar bitimni amalga oshirishda ishonchli shaxs bo‘lsa, ishonchnoma;
- kommunal xizmatlar bo‘yicha qarz mavjud emasligi to‘g‘risidagi ma’lumotnoma;
- xaridor kvartirada/uyda hech kim ro‘yxatga olinmaganligini ko‘rishi uchun uy reestridan ko‘chirma.
Yangi uy sotib olishda huquqlarni himoya qilish
Mulk sug‘urtasi — oldi-sotdi bitimi haqiqiy emas deb topilganda va uyga egalik huquqidan mahrum bo‘lgan taqdirda pul yo‘qotilishidan himoya qiladi. Bunday hollarda sug‘urta kompaniyasi xaridorga shartnomaga muvofiq unga tegishli bo‘lgan pul kompensatsiyasini to‘laydi. Pul kompensatsiyasi mulk qiymatiga teng yoki undan ko‘p bo‘lishi mumkin.
Ushbu sug‘urta kvartirani sotib olayotganda ham, kechroq ham bo‘lishi mumkin — sug‘urta hodisasi sodir bo‘lgunga qadar. Biroq, mulk sug‘urtasi xaridorni boshqa shaxslarning bitimga e’tiroz bildirish uchun sudga ko‘tarilishini himoya qilmaydi va da’vogarlarning talablari sud tomonidan qondirilsa, oldi-sotdi shartnomasi haqiqiy emas deb topilishi mumkin. Biroq, insoflilikni isbotlash orqali sug‘urtalangan xaridor sug‘urta kompaniyasidan zararni qoplash pulini oladi.
Xulosa
Uy-joyni sotish va yangisini sotib olish vaqt va sabr-toqatni talab qiladi. Albatta, siz mustaqil ravishda, vositachilarsiz, ko‘chmas mulk bozorini tahlili orqali o‘xshash uy-joy narxlari bilib olishingiz mumikn. Ta’mir, e’lon joylashtirish va targ‘ib qilish, ko‘rishlarni tashkil qilish va shu bilan parallel ravishda uy-joy qidirish, hujjatlarni tayyorlashingiz mumkin — albatta, agar sizning tajribangiz va vaqtingiz bo‘lsa. Ammo kvartirani sotib olayotganda, siz to‘lanmagan ipoteka, ro‘yxatdan o‘tgan voyaga yetmagan bolalar va boshqa qiyinchiliklar kabi masalalarga duch kelishingiz mumkin.
Oson yo‘l bilan harakat qilish ham mumkin — rieltor yollang. Albatta o‘z xizmatlari uchun komissiya to‘lovini olgan holda, tajribali mutaxassis nafaqat mol-mulkingizni sotishga yordam beradi, balki yangi uy-joy topadi, obyektning yuridik sofligini tekshirib, shartnoma tuzib beradi.
Qanday qilib tezda kvartirani sotish mumkin — yo‘riqnoma
Sotish uchun ko‘chmas mulkni qanday qilib to‘g‘ri suratga olish kerak
Realt24 jamoasiBizning ekspertlarimiz iqtisodiyot, moliya va bank ishi sohalarida magistr darajalariga ega va ko’chmas mulk va moliya bozorida 30 yildan ortiq tajribaga ega.