Shaxsiy uyni sotib olish yoki qurish: qaysi biri arzonroq? Qaysi biri manfaatliroq: uyni sotib olishmi yoki mustaqil ravishda qurishmi

Uyni qurish yaxshimi yoki tayyorini sotib olishmi — bo‘lajak shaxsiy uy egalari birinchi navbatda moliyaviy imkoniyatlariga qarab tanlov qilishadi. Ichki yoki tashqi hovli ega bo‘lgan shaxsiy uyga ko‘chib o‘tishning ikkita yo‘li mavjud: uyni qurish yoki tayyor uyni sotib olish. Ushbu maqola barcha qulayliklarga ega uy sotib olish yoki uni quruq yer uchastkasida mustaqil ravishda qurish va qaysi biri manfaatliroq degan savolga bag‘ishlanadi.

Ko‘pchilik o‘z orzusidagi uyni keyinchalik qurish uchun yer uchastkasini sotib olishni xohlaydi hamda mablag‘, kuch va vaqt sarflashga tayyordir. Bunday qarorni qabul qilishda ham byudjet, ham qurilish jarayonida shaxsiy ishtirok etish muhimdir. Sotish uchun maxsus qurilgan tayyor uyni sotib olmoqchi bo‘lganlar yoki tezda ko‘chib o‘tish uchun ikkilamchi bozordan uy xarid olmoqchi bo‘lganlar ham bor albatta.

Tayyor uy sotib olish

Uyni quruvchi tashkilotidan yoki xususiy shaxsdan sotib olishingiz mumkin.

Agar siz sotuvga tayyor yangi uy sotib olishni rejalashtirmoqchi bo‘lsangiz, unutmangki, ko‘p hollarda binolar ichki pardozzsiz, minimal muhandislik kommunikatsiyalarisiz sotuvga qo‘yiladi. Shuning uchun quruvchi tashkilotda ham, xususiy shaxsdan ham xarid qilishdan oldin uyni sinchkovlik bilan tekshirishingiz kerak.

6 yillik ekspluatatsiyadan so‘ng uyning qiymati tushadi. Binobarin, qulay narxda qurilish sifatini yo‘qotmagan mos variantni tanlash mumkin.

Biroq, hatto o‘zi uchun qurilgan uy-joy ham qurilish va texnologik ishlar qoidasi buzilganligidan to‘liq himoya qila olmaydi. Ko‘pincha, 10 yildan ortiq vaqt oldin qurilgan uylarda barcha kommunikatsiyalarni to‘liq yoki qisman ta’mirlash, isitish qozonlari va nasoslarni almashtirish zarurati tug‘iladi. Bundan tashqari, kamchilik va nuqsonlar ichki pardoz ortida yashirin holda bo‘lishi mumkin.

Tayyor uy sotib olishning afzalliklari

Yangi uy sotib olayotganda siz birinchi navbatda quyidagilari mavjud uy-joyga ega bo‘lasiz:

• yangi kommumikatsiyali;
• yangi ta’mirli;
• zamonaviy dizaynli.

Hamda vaqtni tejaysiz va tez orada ko‘cib o‘tib, sevimli isingiz bilan band bo‘lasiz.

Xususiy shaxsdan uy sotib olish, sotuvga tayyor, hali hech kim yashamagan uyni sotib olish bilan solishtirganda, quyidagi afzalliklarga ega:

• kommunal to‘lovlar ma’lumligi;
• poydevor va izolyatsiya tekshirilgan;
• yer uchastkasi jihozlangan.

Tayyor uy sotib olishning kamchiliklari

Sotish uchun maxsus qurilgan uylarga diqqatlik bilan ahamiyat berish kerak — ba’zi hollarda obyektlar ichki pardozsiz, sifati past muhandislik tayyorgarligi bilan sotiladi. Developerlarning tannarxni tushurishi istagi past sifatli qurilish materiallarini tanlashga va qurish texnologiyalarini buzishga olib keladi.

Shaxsiy uyni qurish

Shaxsiy uyni qurish, odatda, tayyor uy sotib olishdan ko‘ra manfaatliroq bo‘lib, ko‘pchilik uchun esa — bu o‘zining orzusidagi uyni qurish istagidir, tayyor holatdagi uyni xarid qilgandan ko‘ra. Qanday qilib arzon uy qurish mumkin? Umuman olganda, noldan uy qurish ham eng qiyin, ham eng oddiy ish hisoblanadi. Buning nimasi oddiy? Siz narx va sifat o‘rtasidagi muvozanatni qidirmaysiz. Siz bo‘lajak uyingiz uchun individual loyihaga buyurtma berishingiz yoki tayyor loyihani olishingiz mumkin. Qiyin tarafi — qurilish texnologiyalarini bilmasdan, rejalashtirilgan uyni shunchaki qurish mumkin emas.

Eng ishonchli, ammo qimmat variant — bu qurilishning barcha bosqichlarida mutaxassislar jalb etib, nazorat olib borish orqali yangi uy qurishdir.

Shaxsiy uyni qurishning afzalliklari

Tajribali ishchilarni topib, qurilish materiallarini xariq qilib va sifatni tekshirish orqali qurilishni o‘zingiz boshqarishingiz mumkin. Shuningdek, qurilishni pudratchi kompaniyaga topshirishingiz ham mumkin. Har bir oila a’zosining talablarini inobatga olgan holda siz loyihalanishni tuzishingiz mumkin. Bundan tashqari, siz xom ashyo va qurilish ishlarining sifatidan xavotirlanmasangiz bo‘ladi. Ammo shuni yodda tutingki, uzoq muddatli qurilish qurilish materiallari narxini oshiradi.

Sahxshiy uyni qurishning kamchiliklari

Faqatgina uyni loyihalashni o‘zi 3 – 6 oy, qurilish esa 1 – 3 yil davom etishi mumkin. G‘isht, gaz bloklari yoki keramik bloklardan yasalgan uyning qurilishi taxminan 8 – 10 oy ichida tayyor bo‘ladi. Ammo ma’lum qurilish texnologiyalari mos mavsumni talab etadi.

Misol uchun, qishda, tashqaridagi harorat nolga teng bo‘lganda, gazbeton bloklarni isitish kerak bo‘ladi, bu esa narxning oshishiga olib keladi. Albatta, siz iliq kunlarni kutishingiz mumkin, ammo bu holda, nima manfaatliroq ekanligini hal qilish kerak bo‘ladi — tayyorni xarid qilishmi yoki uyni qurishmi, qurilish vaqtida ijaraga beriladigan uy-joy uchun harajat ajratishingizga to‘g‘ri keladi.

Moliyaviy jihatlar

Xususiy uyni loyihalash va qurishda, arzon uy qurish usuli bo‘lgan taqdirda ham eng muhim jihatlardan biri — bu moliyani boshqarishdir.

Qurilishni muvaffaqiyatli yakunlashning asosiy elementlari — bu zarur byudjetga ega bo‘lish va kutilmagan xarajatlarni baholashdir. Shunday qilib, bo‘lajak uyingizning asosiy parametrlarini aniqlagandan so‘ng hamda mutaxassislar bilan maslahatlashgandan keyin, xarajatlarni baholashga o‘tishingiz mumkin — byudjetingizni aniqlash, qurilish va pardoz ishlarida kutilmagan hodisalardan saqlanish.

• barcha kutilayotgan xarajatlarni o‘z ichiga olgan taxminiy hisob-kitobni tuzing — yer uchastkasi, qurilish materiallarini sotib olishdagi, pudratchilarning ishi, ruxsatnomalarga ketadigan xarajatlar. Santexnika uskunalari, elektr jihozlari va pardozlash materiallari xarajatlarini hisobga olish lozim.
• pudratchilar va qurilish xom ashyolarini yetkazib beruvchilar bilan maslahatlashish — muayyan ishlar va materiallar uchun aniqroq xarajatlar smetasini tuzishda yordam berish.
• kutilmagan xarajatlar, loyihadagi o‘zgarishlar, to‘satdan patdo bo‘lgan ta’mirlash ishlari, kechikishlar kabi vaziyatlarni yengish uchun zaxira fondini tashkil qilish. Odatda, uy qurish uchun umumiy byudjetning 10 – 15 % ajratish tavsiya etiladi.

Xarajatlarni samarali boshqarish uchun loyihalash, qurilish materiallarini xarid qilish, poydevorni qurish, ichki ta’mir ishlari bajarish va boshqalar uchun summani aniqlang. Shuningdek, qaysi uyni qurish arzonroq ekanligini aniqlash uchun malakali me’mor va muhandislar bilan maslahatlashish zarur. Professionallar qurilishning har bir bosqichida haqiqiy xarajatlar to‘g‘risida ma’lumot beradi

Sotib olish va qurish xarajatlarini taqqoslash

Uyni qurish arzonmi yoki tayyorini sotib olishmi — tayyor uyning narxi bino qurishdan 20 – 30% yuqori bo‘lishi mumkin. Ammo, qurilish usullari va mijozning muhim shartlarini hisobga olgan holda, qurilgan uyning narxi tayyor uyning narxidan sezilarli darajada yuqori bo‘lishi mumkin. Tayyor uy va qurilishning o‘rtacha narxi bir xil.

Uy qurishning umumiy qiymati quyidagi xarajatlardan aniqlanadi:

• loyihalash;
• issiq konturni qurish (shu jumladan poydevor);
• pardoz — ichki va tashqi;
• muhandislik kommunikatsiyalarini o‘rnatish.

Moliyalash va kreditlash

Xususiy uy qurilishini moliyalashtirish bankdan olingan kredit yoki mulkdorning (quruvchining) o‘z mablag‘lari hisobidan amalga oshiriladi.

O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari uy-joy qurish uchun ipoteka krediti olishlari mumkin. Dastlabki to‘lovning minimal miqdori xususiy uy qurilishi umumiy qiymatining 15% ni tashkil qilib, yillik foiz stavkasi 16 dan 18 % gacha.

Kredit olish uchun quyidagi hujjatlar kerak:

• pasport yoki ID karta;
• doimiy daromadning mavjudligi;
• xususiy uy qurish uchun yer uchastkasiga bo‘lgan huquqni tasdiqlovchi hujjat;
• uy-joy qurilishi to‘g‘risidagi qonun hujjatlarida belgilangan tartibda tasdiqlangan loyiha hujjatlari;
• qurilish ishlarini bajarishda pudratchi bilan yoki qurilish mahsulotlarini sotib olish yoki yakka tartibdagi tadbirkor sifatida ro‘yxatdan o‘tgan ishchilarni yollash to‘g‘risidagi shartnoma (loyiha-smeta hujjatlarida ko‘rsatilgan qiymatdan ortiq bo‘lmagan miqdorda);
• qonun hujjatlarida belgilangan boshqa hujjatlar.
• Xulosa: qaysi biri manfaatliroq?

Keling, ko‘rib chiqaylik — uyni qurish arzonmi yoki tayyorini sotib olishmi:

Shaxsiy uyni qurishning afzalliklari:

• yer uchastkasini tanlash — shahar markazi, chekka, ekologiya;
• uy, bog‘, hovuz yoki dam olish maydono, shuningdek, uy egasining ixtiyoriga ko‘ra boshqa binolar qayerda bo‘lishi haqida oldindan yer chastkasi rejasini tuzish imkoniyati;
• pudratchidan tayyor uy loyihasini tanlash, o‘zgartirishlar kiritish yoki yangi loyiha yaratish imkoniyati;
• qurilish uchun ipoteka kreditini olish.

Biroq, uyni mustaqil ravishda qurish juda ko‘p vaqt, kuch, bilim va tajribani talab etadi. Xatolar, kechikishlar va kutilmagan xarajatlarga tayyor bo‘lish. Qurilish bir necha yil davom etishi mumkin, shuningdek, ko‘p jismoniy va aqliy mehnatni talab qiladi. Bunday holda, siz uy qurishning qaysi usuli eng arzonligi haqida o‘ylashingiz lozim. Shaxsiy qurishni rejalashtirishda professional me’mor bilan maslahatlashish muhim — qanday uyni arzonroq qurish mumkinligini bilib olish.

Tugallangan yangi uyni quruvchi tashkilotdan yoki ikkilamchi bozordan uy egasidan sotib olish qulayroq va tezroq variantdir. Tayyor uy sotib olishning afzalliklari:

• bozordagi takliflardan tayyor uylarni tanlash — narxi, joylashuvi, maydoni, loyihalanishi;
• mablag‘ yetarli bo‘lmasa, ipoteka yoki bo‘lib to‘lash imkoniyati;
• yangi uy-joyga tez orada ko‘chib o‘tish.

Shaxsiy uyni qurish kabi, sotib olishda ham ba’zi kamchiliklar bor. Bu ish qimmatroq — siz quruvchi tashkilotning ishiga, sizning mezoningizga mos kelmasligi mumkin bo‘lgan dizayn va pardozga pul to‘lashingiz. Bundan tashqari, uyning sifati va holatiga e’tibor berishingiz zarur — yashirin nuqsonlarni tekshirish. Kelajakda muammolarga duch kelmaslik uchun sotib olishdan oldin barcha hujjatlarni va mulkiy huquqlarni tekshirish: huquqiy nizolar, quruvchi tashkilotning o‘z majburiyatlarini bajarmaslik va hokazo.

Ushbu maslahatlarga amal qilish orqali siz sifatli, ishonchli uy qurishingiz yoki sizni va oilangizni uzoq yillar davomida shinamligi bilan xursand qiladigan barcha qulayliklarga ega tayyor uy sotib olishingiz mumkin.