E'lonlar saytlaridan ko'chmas mulkni izlash bo'yicha 5 ta yanglish fikr

Bugungi maqolada e’lonlar saytlaridan ko‘chmas mulkni izlash bo‘yicha 5 ta yanglish fikr haqida gaplashamiz. Siz saytda ko‘rsatilgan narx har doim ham yakuniy emasligini yoki namoyish qilinayotgan fotosuratlardagi uy-joy holati aks ettirmasligini bilib olasiz.

Xo‘sh, qanday qilib inson yanglishishi va mustaqil ravishda mos kvartirani topishga umid bog‘lashi mumkin?

Agar biror kishi birinchi marta kvartira sotib olishga duch kelayotgan bo‘lsa va ko‘chmas mulk bozorining tuzilishi haqida ancha noaniq tushunchaga ega bo‘lsa, “ko‘chmas mulk ma’lumotlar bazasini ochib, barchasini mustaqil ravishda topish” qoidasi natija bermaydi.

Ko‘chmas mulk e’lonlari saytida yoki klassifaydlarda joylashtirilgan e’lonlar eng yaxshi, sotuvchilar yoki ijaraga beruvchilar halol, ko‘rsatilgan narxlar yakuniy va ko‘chmas mulk fotosuratlari haqiqiy deb o‘ylash — yanglish fikrdir. Chunki ravon yozilgan va chiroyli tayyorlangan e’lon ortida insofsiz sotuvchi yashirinishi yoki turli xil firibgarliklarni amalga oshirish uchun feyk (soxta) taklif boʻlishi mumkin.

1-yanglish fikr: “E’lon saytlaridagi barcha takliflar halol va dolzarbdir”

Ko‘pgina ko‘chmas mulk e’lonlar saytlari uy-joyni sotib olish, sotish va ijara ma’lumotlar bazasi bo‘lib, ular pullik asosda e’lon joylashtirish orqali pul ishlashadi.

Bunday saytlar tashrif buyuruvchilariga ko‘chmas mulk obyektlari emas, balki ularning reklamasi namoyish etiladi. Saytda ko‘chmas mulkning tavsifi va fotosuratlari siz uni jonli ko‘rganingizda duch keladigan  ko‘rinishidan anchagina farq qiladi. Ayrim hollarda uy-joylarni sotish va ijaraga berish haqidagi e’lonlar ortida firibgarlik sxemasi yashiringan bo‘lishi mumkin. Firibgarlar ishonuvchan foydalanuvchilardan haf olish uchun bunday portallardan bemalol foydalanadilar.

Bundan tashqari, bunday portallarda mualliflari hali ham o‘z ko‘chmas mulklarini yuqori narxda sotishga umid bog‘lab, hali ham joylanib turgan e’lonlari mavjud.

Nima uchun bu yanglish fikrdir?

Ko‘chmas mulk saytlaridan ko‘chmas mulkni izlash jarayonida foydalanuvchilarning katta qismi ularga to‘liq yoki qisman ishonadi. Biroq, ko‘chmas mulkni sotib olish, sotish va ijaraga berish bo‘yicha barcha internet-portallar joylangan takliflar haqiqiyligiga kafolat bera olmaydi — aynan shu yerda yanglish fikr isboti.

Yaxshi yozilgan matn, hamyonbop narx, chiroyli fotosuratlar va obyektning haqiqiy manzili har doim ham ushbu e’lonning rostligini haqida gapirmaydi. Agar e’londa ko‘rsatilgan aloqa raqamiga hech kim javob bermasa, mazkur raqam yoki boshqa raqamdan qayta qo‘ng‘iroq qilinib, umuman boshqa obyekt yoki xizmatlar taklif qilinsa, ehtiyotkorlikni oshirishga asos bo‘ladi.

Ba’zan o‘zlarini rieltorlik kompaniyasi sifatida tanishtirib, sizni qiziqtirgan taklifni bron qilish uchun sizdan oldindan to‘lovni amalga oshirishni so‘rashlari mumkin. Bron haqqi oz bo‘lishi mumkin, ammo shu tarzda firibgarlar boshqa ko‘plab ishonuvchan va e’tiborsiz fuqarolar orqali mo‘may pul topishadi.

Ushbu yanglish fikrga qanday xalos bo‘lish mumkin?

Saytlardan ko‘chmas mulkni izlash — mashaqqatli ish hisoblanadi. Mos uy-joy topish uchun oylar ketishi mumkin. Ushbu davrda ba’zi haqiqiy takliflar e’lonlar ro‘yxatini tark etishi mumkin.

Agar sizning bo‘sh vaqtingiz bo‘lsa, e’lonlarni o‘zingiz qidirib, taqqoslashingiz mumkin. Obyektlarni shaxsan borib ko‘rib, mulk egalari bilan gaplashib, hujjatlarni tekshirib chiqish mumkin.

Harakatlar algoritmi oddiy, lekin mijozdan har tomonlama hushyor bo‘lishni talab etadi:

• avval e’lonni tekshirish lozim — manzilni tekshirib ko‘ring, umuman bu ko‘chmas mulk mavjudmi u yerda;
• sotuvchiga qo‘ng‘iroq qilib va obyektni ko‘rishni tashkil qilish;
• belgilangan vaqtda kelib, obyektni ko‘zdan kechirish — kirish joyi, zinapoyalar, lift va kvartiraning holati;
• ko‘chmas mulk bo‘yicha hujjatlarini taqdim etilishini so‘rang. Mulk egasining pasport ma’lumotlarini qolgan mulkka egalik huquqini beruvchi hujjatlar bilan taqqoslab tekshiring. Agar sizda biron bir savol tug‘ilgan bo‘lsa, yurist bilan maslahatlashing.

2-yanglish fikr: "Saytda ko‘rsatilgan narx — yakuniy narxdir"

Uy-joy izlashda ko‘chmas mulkning narxi muhim ahamiyatga ega. Hatto kvartiralarni oldi-sotdisi bo‘yicha mutaxassis ham e’londagi obyektni darhol baholay olmaydi. Buning uchun uy-joyni ko‘zdan kechirish va mulk egasi bilan gaplashish lozim.

Ko‘chmas mulkni faqat mulkdordan izlash kerak degan fikr bor. Ha, bu yerda qandaydir haqiqat bor — vositachilar komissiyalari yo‘q. Lekin nima uchun mulk egalarining ba’zi takliflari eng yuqori narxlarga ega?

Nima uchun bu yanglish fikr deb hisoblanadi?

Keling, adekvat bo‘lmagan narxlarning qanday sodir bo‘lishining bir misolini ko‘rib chiqaylik. Mulkdor bir hududda joylashgan uy-joylarni sotish bo‘yicha bir nechta e’lonlarini topadi. Masalan, ularning narxi 40 mingdan to 55 ming $ oralig‘ida. O‘z kvartirasini sotuvga qo‘ymoqchi bo‘lgan uy egasi barcha tanlangan e’lonlarni hisobga olgan holda o‘z kvartirasini baholaydi. Biroq takliflarning 70% obyektning yakuniy qiymatiga allaqachon vositachilik komissiyalari kiritilgan bo‘ladi. Muayyan o‘rtacha narxni aniqlagandan so‘ng, kvartira egasi savdolashish uchun summani ham ustiga qo‘yadi va ushbu summa, odatda, vositachining mukofot haqiga tengdir. 

Natijada, mulk egasi o‘z kvartirasini 53 ming $ ga baholab, e’lon joylaydi — bu yerda beixtiyor vositachining ikki baravar miqdordagi komissiyasi qo‘yilgan. Lekin, aslida, obyektning haqiqiy narxi 48 – 50 ming $.

Ko‘chmas mulkni sotib olayotganda qo‘shimcha xarajatlarni qanday hisoblash mumkin?

Narxlar ham yuqori, ham past bo‘lishi mumkin. Yuqori qiymat ko‘chmas mulkning nafaqat joylashuvi, qurilgan yili, kvadrat metri, qavati va boshqalariga bog‘liq, balki ko‘chmas mulk agentlarining takliflar ichida “o‘tirgan” komissiyalari yoki boshqa omillarga ham bog‘liqdir.

Ko‘chmas mulkning past narxi mulk egasining o‘z kvartirasini zudlik bilan sotmoqchi ekanligini yoki uy-joy kapital ta’mirlashni talab qilishini ko‘rsatishi mumkin. Hatto bino buzilishga tushgan bo‘lishi ham mumkin yoki bu firibgarning klassik hiylasi.

Agar siz arzon uy-joy olishni ko‘zlayotgan bo‘lsangiz, qo‘shimcha xarajatlarga tayyor bo‘ling:

• kapital ta’mirlash — devorlar, shiftlar va pollar;
• santexnikani almashtirish;
• elektr simlarini almashtirish va shu kabilar;
• rivojlanmagan infratuzilma va transport yechimi.

3-yanglish fikr: “Saytlardagi fotosuratlar ko‘chmas mulkning holatini to‘liq aks ettiradi”

E’lonlarning vizual o‘zagi — bu obyektlarning fotosuratlari bo‘lib, potentsial xaridorlarga kvartiraning loyihalanishini, holatini ko‘rib, obyektni baholash imkonini yaratadi.

Ba’zi hollarda, kvartiraning suratlari bir-biridan farq qiladigan yoki soxta ko‘rinishga ega bo‘lgan hollarda, fotosuratlarning o‘ziga haqiqiyligini tekshirish zarur. Buning uchun siz fotosuratni yuklab olishingiz va uni internet qidiruv tizimlarida topishingiz mumkin.

Ba’zida e’lon mualliflari o‘z ko‘chmas mulklarining fotosuratlarini joylashtirmaydilar. Nima uchun? Sabablari:

yolg‘on e’lon — bu usul nafaqat firibgarlar, balki oddiy sotuvchilar tomonidan ham qo‘llaniladi.

sotuvchi shaxsiy xavfsizligini ta’minlash maqsadida uyining ichki qismini ko‘rsatishni istamaydi — firibgarlar yangi fotosuratlarni  olishadi.

Nima uchun bu yanglish fikr?

Savol tug‘iladi, kvartirani sotib olish uchun qaysi saytlardan izlash kerak va faqat fotosuratlar mavjud bo‘lgan e’lonlarni ko‘rib chiqish kerakmi?

Fotosuratlar muhim ma’lumotga ega bo‘lganligi sababli, xaridorlar birinchi navbatda ularga nazar tashlashadi. Biroq, ushbu yondashuvdan foydalanib, ko‘chmas mulkni sotish yoki ijarasi bo‘yicha chinakam manfaatli takliflarning ulkan qismini o‘tkazib yuborish mumkin. Chunki ba’zi sotuvchilar o‘z uylarining fotosuratlarini ko‘rsatishni xohlamaydilar.

Qanday qilib fotosuratlarga aldanmaslik kerak?

E’lonlarni joylashtirishda fotosuratlarni taqdim etish, sotiladigan yoki ijaraga beriladigan obyektni reklama qilishda narxi bilan bir qatorda turuvchi eng muhim usul hisoblanadi.

Ammo kvartiralarning barcha fotosuratlari haqiqiymi va takliflar mualliflariga tegishlimi yoki ular firibgarlar yoki insofsiz rieltorlar tomonidan o‘g‘irlangan fotosuratlarmi?

Fotosuratlarni Google yoki Yandex internet qidiruv tizimlari yordamida tekshiramiz. Rasmlarni yuklab oling, so‘ngra rasmni topish funksiyasini tanlab, fotoni joylashtiring. Ushbu oddiy harakatlar yordamida siz hatto e’lonning asl manbasini ham topishingiz mumkin. Shunday ekan, mazkur usulni ishlatishni yodingizda tuting.

4-yanglish fikr: “E’lonlar saytlari bitimning xavfsizligini kafolatlaydi”

Ko‘chmas mulkni izlash saytlari — turar va noturar ko‘chmas mulkni oldi-sotdisi, ijaraga berish platformasi. Ushbu platformalarda xaridorlar keng tanlovda kvartiralar, xususiy uylar yoki kottejlarni toppish imkoniyatiga egadirlar. Ular sotuvchilar bilan bog‘lanib, turar joy yoki boshqa obyektni ko‘rishni tashkil qilish haqida kelishib olishlari mumkin. Shu tariqa, saytlar va klassifaydlar reklama uchun joylarni taqdim etish bilan shug‘ullanadi. Ushbu platforma sotuvchi va xaridor o‘rtasida bitim tuzish uchun maydoncha emas.

Nima uchun bu yanglish fikr?

Manfaatdor xaridor obyekt bilan onlayn tanishib chiqib, sotuvchi bilan gaplashgandan so‘ng, uchrashuv va obyektni ko‘rish haqida kelishib oladi. Obyektni ko‘zdan kechirgandan so‘ng, mustaqil ravishda yoki yuristni yollash orqali hujjatlarni “yuridik sofligini” tekshiradi.

E’lonlarda ko‘chmas mulk to‘g‘risidagi barcha ma’lumotlar ko‘rsatilmaydi — huquqni tasdiqlovchi hujjatlar, mulkdorlar soni, mumkin bo‘lgan yashirin muammolar.

E’lonlar saytlari orqali ko‘chmas mulk sotib olayotganda o‘zingizni qanday himoya qilishingiz mumkin?

Sotuvchi yoki uy egasi bilan tanishmasdan oldin hech qachon ishonch bildirmang — oldi-sotdi yoki ijara shartnomasini rasmiylashtirmasdan oldindan to‘lov yoki badal to‘lovi so‘ralganda hech qanday holatda plastik karta orqali pul o‘tkazmang.

Agar siz o‘zingizga yoqqan mulkni ko‘rishni kelishib va rejalashtirgan bo‘lsangiz, lekin shu bilan birga sizda firibgarlikda shubhangiz bo‘lsa, uchinchi shaxslar — ko‘chmas mulk oldi-sotdisi bo‘yicha tajribali insoni bilan birga keling. Hujjatlarni tekshirishda uy egasining ma’lumotlarini boshqa hujjatlar bilan taqqoslang. Agar sizda tajriba bo‘lmasa va hujjatlar to‘plami nimalardan iborat bo‘lishi haqida xabaringiz bo‘lmasa, ishonchli yutistni yollang.

5-yanglish fikr: “Eng yaxshi takliflarni e’lonlar saytlaridan topish mumkin”

Har qanday bozorda bo‘lgani kabi, yaxshi mollar tez ketadi, bu ko‘chmas mulkka ham tegishli. Savol tug‘iladi, barcha parametrlarga javob beradigan eng yaxshi ko‘chmas mulk taklifi saytlardan qidirish mantiqanmi? Albatta to‘g‘ri, biroq, masalan, sizga tanish bo‘lgan turar-joy majmualaridagi kvartiralarni ko‘rib chiqish sharti bilan. Buning uchun siz qat’iy harakat qilishingiz kerak — turar-joy majmuasiga borib, mahalliy aholidan va uyning sifati va holati haqida bilib oling, u yerdagi qo‘shnilar qanday ekanligini bilib oling va shundan so‘ng takliflarni diqqatlik bilan kuzatib boring.

Nima uchun bu yanglish fikr?

Yanglish fikr shundaki, “qanchalik ko‘p takliflarni ko‘rsam, shuncha yaxshi” tamoyili sizning foydangizga ishlamaydi — yuzlab ko‘chmas mulk e’lonlari ichidan ideal variantni topishga urinib, siz bir necha oy davomida, ehtimol ko‘proq kompyuteringiz monitoriga umidsiz tikilib o‘tirasiz.

Shuningdek, eng yaxshi e’lonlar darhol rieltorlar tomonidan nishonga olinadi.

Yaxshi variantlarni boy bermaslik uchun ko‘chmas mulkni yana qayerdan izlash kerak?

Bugungi kunda, raqamli asrda ijtimoiy va iqtisodiy ko‘plab yechimlar tugmachaning ikki marta bosilishi bilan hal qilinadi — mahsulot yoki xizmatga buyurtma berish, sotib olish yoki sotish osonlashdi.

Xo‘sh, qaysi saytlardan sotib olish uchun kvartirani qidirish kerak?

O‘z navbatida, katta raqobat tufayli ko‘chmas mulk oldi-sotdi ma’lumotlar bazasi saytlari modernizatsiya qilinib, har qanday yoshdagi foydalanuvchilar uchun qulay bo‘lib, uzluksiz ishlash, ishonchli ma’lumotlarni taqdim etish, potentsial xaridorlar yoki sotuvchilarga yaxshi variantlar haqida bildirishnomalar jo‘natish imkonini bermoqda.

Bundan tashqari, tajribaga ega ishonchli ko‘chmas mulk agentligiga murojaat qilish mumkin. Ushbu turdagi uy-joy izlash sizning qimmatli vaqtingizni tejaydi va mutaxassislar obyektning barcha hujjatlarini tekshirishadi. Biroq, agentlik ushbu xizmat uchun o‘z komissiyasini oladi.

Xulosa

Xulosa qilib aytishimiz mumkinki, ko‘chmas mulkni izlashda potentsial xaridor ikkita tamoyilga amal qilishi kerak:

• pulni tejash, lekin shu bilan birga vaqtni sarflash — mustaqil ravishda yaxshi ko‘chmas mulk variantini saytlar orqail qidirish, hujjatlarni va yashirin muammolar mavjud bo‘lgan barcha nuanslarni tekshirish;
• vaqtni tejash, o‘z faoliyati bilan shug‘ullanish — ko‘chmas mulk agentligiga talab etilgan uy-joy variantini topishga va obyektning butun huquqiy tarixini tekshirishga imkon berish.

Yo‘riqnoma: qanday qilib feyk e’lonni aniqlash mumkin

Qanday qilib kvartirani ijaraga olayotganda firibgarlarga duch kelmaslik mumkin